ธรรมะจากพระโอษฐ์ ตอนที่ 2 คนมีปัญญาดีไม่ประมาท

 

อปฺปมตฺโต  ปมตฺเตสุ     สุตฺเตสุ  พหุชาคโร
อพลสฺสํว  สีฆสฺโส     หิตฺวา  ยาติ  สุเมธโส.
คนมีปัญญาดี ไม่ประมาทในเมื่อผู้อื่นประมาท  มักตื่นในเมื่อ
ผู้อื่นหลับ ย่อมละทิ้ง (คนโง่) เหมือนม้าฝีเท้าเร็วทิ้งม้าไม่มีกำลังไปฉะนั้น.

ที่มา : ขุททกนิกาย ธรรมบท (ขุ. ธ.)

ปัญญา คืออะไร มีวิธีใดบ้างจะทำให้เกิดปัญญา คุณลักษณะของคนมีปัญญาเป็นเช่นไร ทำไมจึงเปรียบเทียบคนมีปัญญาเหมือนม้ามีกำลัง

ปัญญา หมายถึง ธรรมชาติที่รู้ชัด คือ รู้ชัดเจนถึงเหตุที่เกิดขึ้น และคาดถึงผลที่จะได้รับหากทำสิ่งใดลงไปตามที่รู้ เช่น รู้ว่าหากทำการฆ่าสัตว์ ก็ทราบถึงผลที่จะได้รับว่าเป็นการผิดศีลข้อ 1 มีผลทำให้ตกนรก และเมื่อเกิดใหม่จะมีอายุสั้น เป็นต้น
วิธีที่ทำให้เกิดปัญญา มี 3 วิธี คือ 


1.สุตมยปัญญา ปัญญาเกิดจากการสดับตรับฟังหรือการศึกษาเล่าเรียนจากผู้รู้

2.จินตามยปัญญา ปัญญาเกิดจากการคิดค้นตามที่ได้ยินได้ฟังมา หรือจากประสบการณ์ชีวิต 


Cr.pixabay.com

3.ภาวนามยปัญญา ปัญญาที่เกิดจากการฝึกฝนอบรมจิต หรือการเจริญภาวนา ทำให้เกิดปรากฎการณ์แจ่มแจ้งแก่จิตจนไม่ต้องเชื่อแต่ผู้อื่น และไม่ต้องคาดคิดคะเนว่าจะเป็นเช่นนั้นเช่นนี้ เรียกว่าเป็นการรู้แจ้ง

คุณลักษณะของคนมีปัญญา คือ ไม่มีความประมาท  เช่น ไม่มีความประมาทในวัย ไม่ประมาทในอายุ หรือไม่ประมาทในชีวิต ทำให้สามารถดำเนินชีวิตอยู่ได้ในกรอบของศีลธรรม และมีความตื่นตัวอยู่เสมอ ส่วนคนที่ประมาทจะดำเนินชีวิตอย่างไม่คิดหน้าคิดหลัง ทำให้ก่อกรรมทำชั่วได้ง่าย ขาดความกระตือรือร้นในการทำความดี (ความรู้ มงคล 21 ความไม่ประมาท)


คนที่ไม่มีความประมาท ท่านจึงเปรียบเหมือนม้าที่มีฝีเท้าดีวิ่งได้เร็ว และถึงจุดหมายปลายทางได้อย่างปลอดภัย ส่วนคนประมาทเหมือนม้าที่อ่อนกำลัง ยากจะถึงจุดหมายปลายทางที่ตั้งไว้.

Cr.เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์


กราบขอบพระคุณที่มาความสมบูรณ์ของบลอค :
บทขยายความธรรมะโดย เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์

ความคิดเห็น

แสดงความคิดเห็น

โพสต์ยอดนิยมจากบล็อกนี้

ธรรมะจากพระโอษฐ์ ตอนที่ 1 ประโยชน์ตนและประโยชน์ท่าน

รูปภาพ
การศึกษาเรียนรู้ทำความเข้าใจในธรรมะคำสอนของ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าให้เข้าใจ เพื่อนำไปปฏิบัติ เป็นปัจจัยที่ทำให้พระพุทธศาสนาเข้มแข็งเป็นที่พึ่งที่ระลึกของมวลมนุษย์ชาติตราบนานเท่านาน และทำให้ชีวิตของเราประสบแต่ความสุขและความเจริญทั้งทางโลกและทางธรรม  เราลองศึกษากันดู  อตฺตทตฺถํ  ปรตฺเถน     พหุนาปิ  น  หาปเย อตฺตทตฺถมภิญฺญาย     สทตฺถปสุโต  สิเย. บุคคลไม่ควรพร่าประโยชน์ของตน  เพราะประโยชน์ผู้อื่นแม้มาก รู้จักประโยชน์ของตนแล้ว  พึงขวนขวายในประโยชน์ของตน. ที่มา : ขุททกนิกาย ธรรมบท (ขุ. ธ.) www.facebook.com ประโยชน์ คืออะไร ทำไมต้องเห็นแก่ประโยชน์ตนก่อนของคนอื่น  จะไม่เป็นการเห็นแก่ตัวหรือ ? ประโยชน์ หมายถึง ผลที่ได้ตามต้องการมุ่งหมายถึงสิ่งที่เป็นผลดี หรือเป็นคุณที่ได้รับจากการทำกุศลกรรมความดี แบ่งได้เป็น 2 ประเภท 1.ทิฏฐธัมมิกัตถะ ประโยชน์ในโลกนี้ ความสุขในปัจจุบันเห็นทันตาในชาตินี้ เรียกว่า โลกิยสุข มี 4 อย่าง คือ ถึงพร้อมด้วยความขยันหมั่นเพียร ถึงพร้อมด้วยการรักษา รู้จักคบเพื่อนดีเป็นมิตรและรู้จักประมาณในการดำรงชีวิต ...
อ่านเพิ่มเติม